Turgay Kılıç/YENİ İZMİR– Dünya’nın her alanına giren yapay zeka, her geçen gün günlük yaşamı da etkisi altına alıyor. Resim, yazı, video oluşturmadan günlük rutin işlerinin dahi yapay zeka aracılığıyla oluşturulduğu, eğitimde, SGK’nin emekliler tespit çalışmalarında, haber yazımında, araç kullanımında ve diğer teknoloji devlerinin yanı sıra şirket çalışanlarının dahi kullandığı bazı yapay zeka yazılımları, beğeniyle tavsiye edilirken haftalar öncesinde bir robotun kendi sahibine saldırmasıyla endişeleri de beraberinde getirdi. Yaşar Üniversitesi Yapay Zeka Mühendisliği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cüneyt Güzeliş, Yeni İzmir gazetesine yaptığı açıklamada “Derin öğrenme algoritmaları ve üretken büyük dil modellerinin yapay zekayı taşıdığı yeni türden yapay zekâ ekosistemi aslında yeni bir geçittir” diyerek yapay zekada önemli bir kapıyı araladı.
YENİ NESLİN İLGİ ODAĞI
Prof. Dr. Güzeliş, yapay zekanın 2024’e olan etkisini şöyle açıkladı: “Çağımızda teknolojilerin yayılım hızı geçmiş dönemlere göre çok daha yüksektir. Derin öğrenme algoritmaları ve üretken büyük dil modellerinin yapay zekayı taşıdığı yeni türden yapay zekâ ekosistemi aslında yeni bir geçittir. Bu geçidin arkasında daha önce göremediğimiz yepyeni olanakları ve aynı anda da riskleri göreceğiz. 2024 yılının başı ve sonu arasındaki fark, 2023 sonundan 2024 sonuna kadar elde edilen farkın 3-4 kat üzerinde olacaktır. Farkı yaratacak olan; temel olarak genç kuşakların iş ve eğitim ortamlarında günlük uğraşılarında başvuracakları en temel kaynağın yapay zekâ sohbet robotları ve diğer yazılım ortamları olmasından gelecektir.”
YAPAY ZEKADA GÜNLÜK YAŞAM
Yapay zekanın henüz alışveriş, ulaşım alanındaki günlük yaşamamıza etki etmediğine değinen Prof. Dr. Cüneyt Güzeliş, “Henüz ulaşım, alışveriş gibi günlük yaşamın bileşenlerinde yeni türden yapay zekâ ekosistemi, yeni yazılımların henüz uygulamaya alınmaması nedeniyle oluşmamıştır. Günlük yaşamdaki etkilerinin 2024 yılı sonuna doğru hissedileceğini düşünüyorum. Ancak iş ve eğitim ortamlarında; çalışanların, öğrencilerin ve eğitimciler için yeni türden yapay zeka araçları hem en temel başvuru kaynağı olmuştur hem de bu türden yeni ürünlerin geliştirilmesi ve gerçekleştirilerek ekosisteme sunulmasında büyük bir ivmelenme yaşanmıştır” dedi.
TOPLU ULAŞIMDA ZAMAN KAYBI
Prof. Dr. Güzeliş, yıllarca iş yeri ortamında çalışılmasının ulaşımda zaman kaybı olduğuna değinerek “Benim de içerisinde yer aldığım teknoloji ve iş ekosistemleri için gelecek öngörülerinde bulunan uzmanlar; on yıllardır insanın haftada 40 saat çalışmasının ve iş yerlerine taşınmak için toplu ulaşımda zaman harcamasının gereksiz olduğunu, işte geçirilen süreye yerine evden çalışmanın ve kişinin kendine daha fazla zaman ayırmasının iş verimini ve üretkenliği artıracağını söylemekteydi. Salgın döneminde bunu hepimiz yakından yaşadık. Tutucu iş görüşlerine sahip olanlar dışında herkes bu yeni duruma kendisini uyarladı. Özetle, sohbet robotları ile görsel ve konuşma-ses alanlarında yeni türden yapay zekâ ekosistemi, eğer iş dünyası tutucu yaklaşırsa geçici olarak işsizliğe yol açar. Ama yenilikçi iş çevreleri işte ve evde iş için geçirilen zamanları azaltıp çalışanların aynı hatta yapay zekâ araçları ile daha nitelikli işi daha az iş zamanında yerine Cüneyt Güzeliş getirmelerine olanak tanıdıklarında fark yaratacaklardır. Tutucu çevreler de onları izleyecektir. Doğanın ve ekonominin gelişim çarkı dönecek, herkese doğruyu gösterecektir” dedi.
“BİLGİ GÜVENLİĞİ EN TEMEL RİSKTİR”
Yaşar Üniversitesi Yapay Zeka Mühendisliği Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cüneyt Güzeliş, yeni nesil robotların yapay zeka algoritmaları kullanmadıklarına dikkat çekti. Bilgi güvenliğinin ise temel risklerden olduğunun altını çizen Güzeliş, “Üretim hatlarında robot kullanımında aynı ortamda çalışan işçilerin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına çok dikkat etmeleri gerekir. İş yeri yöneticilerinin de bu duruma özel eğitim vermeleri mutlak bir gerekliliktir. Üretim hatlarındaki robotların günümüzde çok az bir kısmı, yeni türden yapay zekâ algoritmaları kullanmaktadır. Klasik yazılımlara dayalı çalışan robotların da yarattığı benzer riskler vardır, birçok vaka yaşanmıştır. Yeni türden yapay zekanın yarattığı en temel riskler ise aynı zamanda en yararlı, kullanışlı olduğu alanlardır. Genel olarak bilgi güvenliği en temel risk alanıdır. Artık gördüğümüze de inanmamamız gereken bir dönemdeyiz. Yeni türden yapay zeka araçları ile üretilmiş bir görselin, sesin, elektronik iletinin, kaydın, ev ödevinin, tasarımın, çizimin, raporun, spam iletilerin gerçek olup olmadığının anlaşılması insanlar için olduğu kadar bu amaçla geliştirilmiş yapay zeka araçları için de olanaksız olmasa da zorluk derecesi oldukça yüksek bir görevdir” dedi.