Televizyonlarda yayınlanan Türk polisiye dizilerinde kadın karakterlerin, erkek karakterlere göre daha geri planda kalması ve ekranda kaldığı sürelerin azlığı akademik araştırma konusu oldu. Yaşar Üniversitesi’nde lisansüstü eğitim gören Tuğba Açık Gürkaya, hazırladığı tez ile cinsiyet eşitsizliğinin televizyon dizilerine yansımasını mercek altına aldı.
Dünyada ‘The Dizi’ olarak adlandırılan Türk dizilerinde en çok tercih edilen türlerin başında polisiye diziler geliyor. Polisiye dizilerde kadın karakterlere nasıl yer verildiği akademik araştırma konusu oldu. Yaşar Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İletişim Anabilim Dalı’nda tezli yüksek lisans yapan Tuğba Açık Gürkaya, “Toplumsal Cı̇nsı̇yetçı̇ Bı̇r Tür Olarak Yerlı̇ Polı̇sı̇ye Dı̇zı̇lerı̇n Kahramanları Üzerı̇ne Bı̇r İnceleme” başlıklı tez hazırladı. Televizyonlarda yayınlanan polisiye türü dizilerdeki kadın ve erkek karakterlerin karşılaştırma analizini yapan Gürkaya, “Türk televizyonlarında haberlerden sonra en fazla diziler izleniyor. Dizilerin, toplumsal cinsiyet rollerini yeniden üreten yapısı polisiye türde daha açık bir şekilde görülüyor. Polisiye türü suç̧, suçlu ve olayı çözmeye çalışan polis olarak üç ana öge etrafında şekilleniyor. Polis, genel olarak erkek karakterlerden oluşuyor. Kadınlar, değişen toplum düzeniyle beraber dizilerde çalışan, kendi ayakları üzerinde duran bireyler olarak yer almaya başlamasına rağmen polisiye diziler içinde temsillerinin çok fazla olmadığı görülüyor. İncelenen yerli polisiye dizilerde, temsil edilen kadın polis karakter sayısı, erkeğe kıyasla oldukça az. Bu kadınların çoğu ise büroda masa basında, kendileri için ayrılan alan içinde görülüyor. Dışarıda görev alan, operasyona katılan kadın karakterlerin genellikle geri planda tutulduğunu görüyoruz.” diye konuştu.
EKRANA NASIL YANSIYORLAR?
Türk televizyon dizilerinde kadınların polis teşkilatının eril yapısı içerisinde kaybolmamak için erkeksi tavırlara büründüğünü belirten Tuğba Açık Gürkaya, “Tavırları gibi giyimlerinde de bu durum gözleniyor. Çekici olmayan fakat bakımlı olarak gösterilen kadınlar sert, soğuk ve ‘erkeksi’ tavırlarını korumaktadırlar. Öte yandan gözü kara, olaylara korkusuzca giren erkek kahramanlar, her zaman kazanandır. Yılan Hikayesi’nde Memoli, Adanalı dizisinde Yavuz, girdiği hiçbir kavgadan ve operasyondan başarısızlıkla çıkmamıştır. Kadın karakterler, polis olsalar da her zaman korunmaya muhtaç̧ ve narin olarak sunuluyor. Diziler toplumu yönlendirme yeteneğine sahip. Bu sebeple dizilerde kadınların, başarılı rollerde daha fazla yer alması gerçek hayata da olumlu yansıyacaktır.” dedi.
Tuğba Açık Gürkaya’nın tez danışmanı olan Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Ürün Yıldıran Önk, “Yerli polisiye diziler, erkek polisleri kahramanlaştırıp, kadın polisleri geri planda tutarak (televizyon ekranında) ataerkil zihniyeti yeniden üretmektedir.” diye konuştu.
