Oylar elektronik, sandıklar kriptolu olabilir ve böylece oyların sayımı 10-15 dakika içinde tamamlanabilir
Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ahmet Koltuksuz, Türkiye’nin, mevcut e-devlet ve elektronik imza (e-imza) altyapısı ile MERNİS ve SEÇSİS projeleri sayesinde kolaylıkla elektronik seçim sistemini hayata geçirebilecek imkanlara ve altyapıya sahip olduğunu söyledi.
Türkiye, önümüzdeki Pazar günü Cumhurbaşkanlığı seçimi için sandık başına gidecek. Her seçim döneminde olduğu gibi, bu seçim öncesinde de “bilgisayara dayalı seçim sistemi uygulanabilir mi” sorusu gündeme geldi. Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ahmet Koltuksuz, Türkiye’nin, mevcut e-devlet ve elektronik imza (e-imza) altyapısı ile MERNİS ve SEÇSİS projeleri sayesinde kolaylıkla elektronik seçim sistemini hayata geçirebilecek kabiliyete sahip olduğunu kaydetti. Koltuksuz, “Seçmenlere verilecek parmak izi ile çalışan akıllı kart ya da belleklerle, yine devletin denetimindeki noktalarda, herkes oyunu bilgisayarlar aracılığıyla her yerde kullanabilir. Kriptolu yazılımlarla, oyların gizliliği, dışarıdan müdahale gibi konularda da güvenlik sağlanır. Bu yöntemle, oyların sayımı da yalnızca 10-15 dakika gibi bir sürece tamamlanabilir” diye konuştu.
Dünyanın birçok ülkesinde ya pilot bölgelerde ya da ülkenin tamamında, çeşitli elektronik seçim sistemlerinin uygulandığını kaydeden Yaşar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ahmet Koltuksuz, en çok tartışılan “seçimler güvenli olur mu” sorusunun, e-imza, parmak iziyle çalışan bellek ve kriptolu yazılımlar sayesinde aşılabileceğini kaydetti. Koltuksuz, “Türkiye, MERNİS Projesiyle herkese bir vatandaşlık numarası verdi. Bu numaralarla herkesin tüm bilgileri kontrol edilebiliyor. Ayrıca, tüm dünyada geçerli, elektronik ortamlarda işlemlerin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlayan, elle atılan imza ile aynı hukuksal geçerliliğe sahip kimlik doğrulama sistemi olan elektronik imza sistemimiz de mevcut. Bu gibi sistemler ülkemizde elektronik seçimin altyapısını zaten hazırlamış durumda” dedi.
ELEKTRONİK PUSULADA OY
E-imzanın, bankacılık işlemlerinden, oy kullanımına kadar pek çok alanda yaşanabilecek her türlü hileyi ortadan kaldıracak hukuksal geçerliliği bulunan tek sistem olduğunu ifade eden Koltuksuz, sistemin nasıl işleyebileceğini şöyle anlattı:
“E-imza, şifreli yazılımlarla belleklere yüklenerek özellikle bankacılık işlemlerinde kullanılıyor. Seçimlerde de parmak iziyle çalışan e-imza bellekleriyle, seçmenler oylarını kullanabilir. Bu çerçevede bütün bu sürecin baştan sona çok ciddi planlanmak gerekli. Elektronik seçmen kütüğü oluşturulmasının ardından, oy kullanacağı yere giden seçmen, e-imzası tanımlı parmak iziyle çalışan belleğini bilgisayar ya da kioska taktığında, bu kişinin seçmen kütüğünde yer alıp almadığı kontrol edilir, böylece gelen kişinin gerçekten o kartın sahibi olup olmadığı anlaşılır. Sisteme giren seçmen elektronik pusulada oyunu kullanabilir. Yurtdışında da aynı sistem temsilciliklerimiz aracılığıyla rahatlıkla işletilebilir”
GÜVENLİK NASIL SAĞLANABİLİR?
Seçmenlerin oy gizliliği, dışarıdan sisteme müdahale edilmemesi gibi konularda kriptolu yazılımların kullanılabileceğini ifade eden Doç. Dr. Koltuksuz, “Merkezi Kayıt Kuruluşu mühendislerinin geliştirdiği ‘e-genel kurul’ yazılımıyla, ülkemiz, dünyada borsaya kote olan tüm şirketlerin yönetim kurulu toplantılarını elektronik ortamda dijital olarak yapabilen ülkelerden biri oldu. Bu yazılım birçok ülkeye de satıldı. Kriptolu sistem sayesinde, oyların gizliliği korunduğu gibi, sisteme de dışarıdan müdahale yapılamıyor. Oylama bittiğinde sistem otomatik olarak verileri ana bilgisayara aktarıyor. E-seçim sisteminde de aynı uygulama yapılabilir. Bu sayede, seçimlerin bitmesinden çok kısa süre sonra sonuçlar ortaya çıkar. Böylece oyların tek tek sayımı, merkezlere transferi, kesin sonuç için beklenmesi gibi birçok problem de otomatikman ortadan kalkar. Arıza ihtimaline karşı da oy kullanılan her sistem yedekli olarak çalışır” diye konuştu. Koltuksuz, sistem maliyetini azaltmak için okullardaki bilgisayar sınıflarının sisteme entegre edilerek kullanılabileceğini sözlerine ekledi.
SEÇMEN SAYILARI
Yüksek Seçim Kurulu rakamlarına göre, yurtiçi seçmen sayısı olası kinci turda oy kullanacak 117 bin 51 kişi de dahil olmak üzere 53 milyon 17 bin 214. Yurtiçindeki sandık sayısı ise 161 bin 33. Yurtdışı seçmen sayısı 2 milyon 801 bin 666.