Dünyada enerjiye olan ihtiyacın artması ve iklim krizinin yarattığı çevresel sorunlar yenilenebilir enerji kaynaklarının önemini artırdı. Türkiye’de ise rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarından enerji üretimi için ortam yaratılıyor. Yaşar Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Hacer Öztura, evlerin çatılarına kurulan güneş enerjisi sistemi ile elektrik üretiminin mümkün olduğunu ve bu sayede vatandaşların kendi enerji ihtiyaçlarını karşılayabilmelerinin yanı sıra ihtiyaç fazlası elektriği satarak tasarruf edebileceklerini söyledi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından 2010 yılında Resmi Gazete’de yayınlanan “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimi Yönetmeliği” ve 2018 yılında çıkarılan yönetmelik ile lisans almaya gerek kalmadan sadece elektrik sistemine bağlantı izinleri alınarak gerçek ve tüzel kişilerin elektrik üretmesinin yasal çerçevesi oluştu. Bu yasal mevzuatın son revizyonu ise 11 Ağustos’ta Resmi Gazete’de yayınlandı. Bu mevzuata göre; kendi tükettiği kadar üretim yapanlar fazla enerjiyi satabilecek, tüketim miktarından daha fazla yapılan üretim ‘bedelsiz enerji’ olarak sisteme yansıyacak ve üretim arttıkça tüketicilerin faturalarından düşüş olacak. Yaşar Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Hacer Öztura, bu uygulamayla kişilerin hem enerji tasarrufu yaparak çevreye katkı sağlayacağına hem de para kazanabileceklerine dikkat çekerek: “Lisanssız güneş enerjisi kurulu gücünün 8 bin MegaWatt’a yaklaştığı günümüzde kamuoyunda çatı mevzuatı olarak da bilinen müstakil evlerin ve apartmanların çatılarında kurulacak elektrik üretim tesislerinin yaygınlaşması halkın para kazanmasına yardımcı olurken, devletin artan ihtiyacını karşılayacak şekilde yeni üretim tesislerini kurma sorumluluğuna da belirli oranda destek verecektir” dedi.
MALİYETİ ÇIKARMA SÜRESİ YARI YARIYA DÜŞÜYOR
Son revizyon öncesinde kısıtlamaların olduğundan bahseden Öztura, “Tüketim olmadan üretim yapmaya çalışan tesislerin çoğalması sonucu yapılan yasal düzenlemeler ile sadece tüketeceğin kadar ve tüketimin olduğu bölgede üretme kısıtlaması gelmişti. Ancak bu uygulama ile özellikle evinin çatısına kuracağı sistem ile üretim yapacak gerçek kişilerin yaptıkları yatırımın geri ödeme süresi çok uzun olmaya başlamıştı. Ayrıca tüketimin olduğu bölgedeki trafoda yeterli kapasite yoksa yapılabilecek herhangi bir şey olmuyordu. Açıklanan bu nedenlerle çatı tipi güneş enerjisi santrallerinin gelişmesinde beklenen ivme bir türlü gerçekleşemiyordu. Son düzenleme ile kurulan sistemlerin, kişilerin mevcut tüketimi mahsup edildikten sonra, bir o kadar daha fazla üretip enterkonnekte elektrik sistemine satmasına ve tüketim olan bölgeden başka yerlerde de üretim yapılmasına olanak sağlamıştır. Artık geri ödeme süresi yarıya düşüp, kişilerin çok daha erken zamanlarda bu yatırımlarından para kazanmaya başlaması söz konusu olacaktır. Kişisel faydanın yanı sıra toplumsal olarak da yarar sağlayacak bir başka düzenleme ise, mahsup edilen üretim miktarı ve sisteme satılan miktardan daha fazla üretim söz konusu olduğu durumlarda bu miktarın bedelsiz enerji olarak sisteme aktarılmasıdır. Umut ediyoruz ki bu yeni düzenlemelerden sonra, ülke bazında çatı tipi güneş enerjisi santrallerinde beklenen gelişme bir an önce hayata geçer” diye konuştu.
