Gündelik hayatta sıkça duymaya alışık olduğumuz “nazar”, sanal ortama “e-nazar” olarak taşındı. Son birkaç ay içerisinde sosyal medyada Türk kullanıcıları tarafından e-nazara karşı korunma amacı ile 2 milyona yakın etiketleme yapıldı. Fotoğraf paylaşım uygulaması olan İnstagram üzerinden yapılan araştırmaya göre, en çok etiketlenen kelimelerin başında 1 milyon 500 bin etiketleme ile “maşallah” geliyor. Kullanıcıların nazar değmesinden en çok korktukları listenin birinci sırasında ise çocuklar bulunuyor.
Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ayda Sabuncuoğlu’nun İnstagram uygulaması üzerinden yaptığı araştırmaya göre; İnsanlar, sosyal hayatları içerisinde kullandıkları kültürel alışkanlıkları sanal ortama da taşıyor. Yrd. Doç. Dr. Ayda Sabuncuoğlu, insanların sosyal medya profillerinde “kıskanılası hayatları resmederek” çevrelerinden beğeni almaya çalıştıklarını fakat bunu yaparken “nazar değer” korkusuna kapıldıklarını belirterek şunları söyledi: “ Sosyal medyanın temeli insanların birbirlerine kendi hayatlarını göstermesidir. İnsanlar bu paylaşımları sosyal medya hesaplarından yaparken kendilerini takip eden kişilere hayatlarını kıskandıracak şekilde sunuyorlar. Yaptıkları bir yemeğin, yılda bir defa gidebildikleri bir tatilin fotoğraflarını, kaldıkları otelin, yaptıkları spor aktivitelerinin ya da sevdikleri kişilerle en mutlu oldukları anların fotoğraflarını paylaşıyorlar. Dolayısıyla insanlar kendi hayatlarını bir filtreden geçirerek çevrelerinden beğeni toplayabilecek şekilde başka insanlara gösteriyorlar. Fakat burada bir çelişki oluşuyor. İnsanlar sosyal medyada beğeni toplayabilecekleri paylaşımlar yaparken diğer taraftan da yine toplum kültürünün kendilerine öğretmiş olduğu kavramlarla korkuya kapılıyor. Profilinde diğer insanları kıskandıracak fotoğraflarını paylaşan bir sosyal medya kullanıcısı bu kez “nazar değer mi?” korkusuna kapılıp yine kültürün öğretmiş olduğu bazı önlemler almaya başlıyor ve paylaşımlarını “maşallah”, “nazar değmesin” gibi kelimelerle etiketleyerek nazarın yaratabileceğine inandıkları olumsuz durumlardan korunmaya çalışıyor.”
NAZAR KORKUSU HESAP KAPATTIRIYOR
Yrd. Doç. Dr. Ayda Sabuncuoğlu bazı kullanıcılarının “nazar değer” korkusu ile hesaplarını kapatabildiğini söyleyerek: “ Nazar değer korkusu bazı kullanıcılarda daha baskın hale gelerek hesaplarını kapatma noktasına kadar gidebiliyor. Özellikle hayatlarında bulunan ve kaybedilmesinden korkulan konularda insanlar, başkalarının nazarı değer korkusuyla sosyal medya hesaplarını dondurabiliyor ve hatta tamamen kapatabiliyor” dedi. Ayrıca araştırma, sosyal medya kullanıcılarının nazarın en çok çocuklarına değebileceğinden korktuklarını gösteriyor. Listede yer alan ve sosyal medya kullanıcılarında “nazar değer” korkusu yaratan diğer konular ise; aile, eş, sevgili, dostlar, gezilen yerler, evcil hayvanlar, yemek ve sahip olunan arabalar olarak dikkat çekiyor.
Nazardan korunmak için kullanılan etiketlerden birkaçı ve kullanım sayıları:
Etiket: Kullanım sayısı:
#maşallah (#masallah) 1,5 milyon
#maşallahbize 52 bin
#maşallahsana 19 bin
#allahnazarlardankorusun 10 bin
#masallahdemeyiunutmayın 4 bin
People keep their cultural rituals of the society in a virtual environment, according to the research carried out on Instagram by Asst. Prof. Ayda Sabuncuoğlu, Yaşar University Department of Public Relations and Advertising. Stating that people are trying to get likes from other people around them by “portraying enviable lives” on their social media profiles while also worrying about the evil eye, Asst. Prof. Ayda Sabuncuoğlu said, “The basic idea behind social media is that people display their lives to each other. People present the enviable versions of their lives in their posts on social media. They post pictures of a meal they have cooked, a vacation they go on once a year, the hotel where they stay, sports they do or the happiest moments they enjoy with their loved ones. Therefore, people are passing their lives through a filter and display the attractive versions of their lives to others, and thereby creating a paradox. While they are posting on social media to get likes from others, on the other hand, they get worried because of the socially imposed cultural concepts. After posting such pictures to make their followers jealous, they are frightened by the evil eye and start to take some precautions taught by society, which is to use some hashtags to keep away the negative effects which they think might result from the evil eye.”
PEOPLE CLOSE THEIR ACCOUNTS FOR FEAR OF THE EVIL EYE
“Some people for whom fear of the evil eye has become intense may even delete their accounts. People may deactivate their social media accounts just because they are worried about losing something they have in their lives because of the evil eye, or even delete their accounts,” said Asst. Prof. Ayda Sabuncuoğlu, expressing that some users may even close their accounts. The research also shows the thing people fear most is that their children might be affected by the evil eye. Among other subjects which make social media users anxious about the evil eye are family, spouses, significant others, close friends, places visited, pets, food and cars.
Here are some of the hashtags used against the evil eye in numbers:
Hashtag: Use count:
#maşallah (#masallah) 1.5 million
#maşallahbize 52 thousand
#maşallahsana 19 thousand
#allahnazarlardankorusun 10 thousand
#masallahdemeyiunutmayın 4 thousand