Yat bağlama alanları olarak bildiğimiz marinalar günümüzde AVM (Alışveriş Merkezi) gibi katma değeri yüksek ticari alanları da bünyesine dahil etmeye başladı. Yaşar Üniversitesi’nde düzenlenen konferansta Türkiye’ye 6 milyar doların üzerinde girdi sağlayan marinaların neden ekstra gelirlere yöneldiklerini ele alan uzmanlar, ülkemizde marina yatırımı yapan kişilerin yeterli desteği alamadığı görüşünü savundu.
GELİRİN YÜZDE 80’İ MARİNA VE YATÇILIK SEKTÖRÜNDEN
Yaşar Üniversitesi Deniz ve Liman İşletmeciliği Programı ile Marina ve Yat İşletmeciliği Programı öğrencileri tarafından kurulan Denizcilik Topluluğu’nun düzenlediği 4. Denizcilik Haftası, sektörün önde gelen isimlerini bir araya getirdi. Yaşar Üniversitesi MYO Ulaştırma Hizmetleri Bölüm Başkanı Öğretim Görevlisi Can Karaosmanoğlu moderatörlüğünde gerçekleştirilen konferansta AVM’lerin marinalardaki ziyaretçi sayısını direkt artıracak etkiye sahip olduğunu belirten Alaçatı Marina Eski Genel Müdürü Yaşar Yılmaz, “Marinalar deniz turizminin önemli bir aktörü. Türkiye, 26 milyar dolarlık turizm gelirinin yüzde 25’ini deniz turizminden elde ediyor. Deniz turizmi gelirlerinin yüzde 80 ise marina ve yatçılık sektöründen kaynaklanıyor. Gelirlerin yüzde 70’i ise yabancı ziyaretçilerden geliyor. Ancak yabancı ziyaretçi sayısında son yıllarda bir düşüş yaşanmakta. Bunun yanı sıra 6 milyar doların üzerinde ülkeye girdi sağlayan marinalar kazançlarının önemli bir kısmını vergi yoluyla devlete aktarmak zorunda. Bu nedenlerle de yüksek yatırım maliyeti ile yapılan marinalarından sermaye geri dönüşümünü hızla sağlamak isteyen yatırımcılar, AVM gibi sosyal alan projelerine hız vermeye başladı. Hatta öyle görünüyor ki yeni marinalarda AVM’ler asıl oyuncu olarak yer alacak. Sonuç olarak marina yatırımı yapan kişiler ülkemizde gereken desteği bulamıyor ve ekstra gelirlere yöneliyor. Günümüzde marinalarda AVM’lerin yapılmasının engellenmesi ise ekonomi ve istihdam açısından efektif görünmüyor. Ancak bu alanların denizi ve kültürünü bozmayacak şekilde tasarlanması şart.” diye konuştu.
DOĞRU ENTGRE OLMALI
Marinaların günümüzde yalnızca yat bağlama alanı olmaktan çıkıp birer deneyim merkezi haline dönüştüklerini ifade eden IC Çeşme Marina Genel Müdürü Can Akaltan, “Artık yatırımcılar fizibilite açısından avantajlı olan marina modelini ticari alana uygun olmasına bağlıyor. Bunun yanı sıra aileler de bir marinanın sosyal yaşama sahip olmasını avantajlı bulup, buralarda konaklamayı tercih ediyor. Bir AVM’nin marina ile doğru oranda ve doğru bir şekilde entegre olması önemli. Özellikle de şehir içindeki marinalar için bu uygulamanın daha doğru olduğunu düşünüyorum.” bilgisini verdi.
ÇEŞİTLİLİK ŞART
Netsel Marmaris Marina Ön Büro ve Liman Hizmetleri Yöneticisi Onur Kunduz da farklı isteklere yanıt veren marina çeşitliğinin önemine değindi. Onur Kunduz, “Bir yatçının sadece bir koyun içinde denize girmek, barların olduğu bir marinada teknesini bağlamak, veya sadece alışveriş yapmak gibi farklı istekleri olabilir. Bu gibi çeşitli isteklere cevap verebilmek önemli. Tabii ki yatırımcı ticari faaliyetlerini bir karlılık oranıyla götürmek ister. Günümüzde de alışveriş kültürünü işin içine dahil ederek ticari faaliyetlerindeki riski azaltmayı hedefliyor. Dolayısıyla da yatırım süreçleri bu doğrultuda işliyor” dedi.
BODRUM, MARİNA İLE ÇAĞ ATLADI
Margen Deniz ve Kara Araştırmaları Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri’nden Dr. Ersel Zafer Oral ise Bayraklı Yat Limanı proje çalışmasının devam ettiğini hatırlattı. Dr. Oral, “Alsancak Limanı’nı yat limanına dönüştürme projesinin önü kapandı. Çünkü İzmir Limanının Türkiye ekonomisi içindeki büyük yeri buna müsaade etmedi. Ancak Bayraklı Yat Limanı projesi çalışmaları sorunsuz devam ediyor. Marinaların ekonomiye sağladığı girdi ise tartışılmaz. Örneğin Bodrum, D-Marin Turgutreis ile çağ atladı” dedi.
Marinalarda mevcut AVM yapılanmaları
-İstanbul Tuzla Viaport, Ataköy Marina, Pendik Marintürk
-Bodrum Yalıkavak Palmarina çeşitli markalara, restaurantlara, kafelere ev sahipliği yapıyor.
-İzmir, Antalya, Mersin ve Muğla marinaları İstanbul kadar olmasa da sosyal alanlara ve alışveriş merkezlerine sahip.
