Uzmanlara göre halk sağlığının korunması için çeşitli önlemlerin alınması gereken mekanların başında mutfaklar geliyor. İster ev, ister iş yeri olsun doğru hijyen uygulamasının tezgahların temiz tutulması ile başladığına dikkat çeken Yaşar Üniversitesi MYO Gıda İşleme Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, mutfaklarda dikkat edilmesi gereken hijyen kurallarını anlattı.
SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN GIDA GÜVENLİĞİ
Evde ya da sektörde olsun mutfakta çalışan bireylerin temizlik kurallarına uygun bir şekilde hareket etmeleri gerektiğini anlatan Yrd. Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, “Hijyen kuralları seyyar satıcılardan büyük işletmelerde üretim yapan kişilere, anne babalardan çocuklara kadar tüm bireyleri kapsayacak kadar geniş bir kitle için geçerlidir. Sağlıklı yaşam kaynağı olan gıdaların ise güvenli bir biçimde hazırlanması gerekir. Böylelikle hem kaliteli bir beslenme sağlanır ve zehirlenme vakalarının önüne geçilerek işyerlerinde işgücü ve müşteri kaybı yaşanmamış olur. İster ev, ister işyeri olsun doğru hijyen uygulama örneği olarak mutfak tezgahlarının temiz tutulması gerekir. Böylelikle ekipmanlara bulaşan kirliliklerin önüne geçilmiş olunur. Temiz çalışılır ise mutfağa rutubet ve kirli ortamda rahatlıkla çoğalabilen haşere, böcek gibi zararlıların girmesi engellenir.”
YALNIZCA PİŞİRMEK YETMİYOR
“Tezgah ve ekipman temizliğinin ardından yiyeceklerin doğru bir şekilde pişirilmesi ve saklanması gelmektedir. Bu konuda doğru bilinen ancak yanlış uygulanan birçok örnek bulunmaktadır. Yiyeceklerdeki risklerin piştikten sonra sonlandırıldığını düşünmek son derece yanlıştır. Unutulmamalıdır ki yanlış depolama beraberinde ciddi boyutlarla sonuçlanabilecek zehirlenme vakalarını getirebilir.” bilgisini verdi.
ET TAHTASINDA SALATA YAPMAYIN
Mutfakta uyulması gereken hijyen kurallarını anlatan Uzel, “Hastalıklara yol açan mikroorganizmalar kendi başlarına hareket edemezler. Bu mikroorganizmaların gıdaya bulaşması için taşınması gerekmektedir. Buna göre daha önce et doğranmış bir tahta iyice yıkanmadan kesinlikle salata yapımı için kullanılmamalı, bıçak kesinlikle yıkanmalı ya da değiştirilmelidir. Eller mümkün olduğu kadar yemeklere dokundurulmamalıdır. Yemek yaparken eldiven kullanılamıyorsa yüzük, künye gibi aksesuarlar çıkarılarak eller sık sık yıkanmalıdır. Çatal, bıçak gibi malzemeler bir kez kullanılıp yıkanmalıdır. Bir kullanımdan sonra sadece su ile durulayıp başka yiyecek için kullanılmamalıdır” dedi.
MİKROORGANİZMALARA DİKKAT
Mikroorganizmaların bir aracı olmaksızın bireylerde hastalık yapmadığını ancak onlara zemin oluşturacak ortamlardan arınmak gerektiğini belirten Ruhan Aşkın Uzel şu uyarılarda bulundu:
“Eğer aynı tezgah kullanılıyorsa alınan malzemeler yerine yerleştirildikten sonra görünürde toz veya kir olmasa da tekrar temizlenmelidir. Temizlenmez ise pişmemiş gıdalardan gelen bulaşanlar pişmiş gıdaya geçebilir. Yere ya da tezgâha dökülen yiyecek maddeleri hemen kaldırılmalıdır. En kadar uzun süre kalırsa o kadar mikroorganizma kaynağı olacaktır. Yemek yapmak için kullanılacak malzemelerde önceden yıkanmış dahi olsa kalıntı olup olmaması yönünden kontrol edilmelidir. Olması durumunda tekrar yıkanmalı, tozlu olabilecek eşyalar en azından su ile durulanmalıdır. Bulaşık makinesi kullanılmak istendiğinde tabaklar mümkün olduğunca serbest bir şekilde sıralanmalıdır. Bulaşıkların yıkanana kadar açıkta bekletilmesi mikropların çoğalması için zemin yaratacaktır.”
UZUN SÜRE BEKLETİLEN ÇÖPLER HASTALIK KAYNAĞI
“Mutfakta bulaşık yıkamada kullanılan süngerler lavabo içinde nemli ya da ıslak halde tutulmamalıdır. Küçük bir detay olarak görülse de ıslak bulaşık bezleri mikroorganizmaların yayılması için önemli bir kaynaktır. Zemin temizliğinde kullanılan her türlü araç, mutfak tezgâhı ya da malzemesi temizliğinde kullanılmamalıdır. Çöpler küçük poşetlerde biriktirilmeli ve sık sık atılmalıdır. Büyük boy poşetlerde uzun süre bekletilen çöpler zamanla hastalık kaynağı haline gelecektir. Çalışırken mümkün olduğunca temizlik yapılmalıdır. İşlem sonunda çalışma malzemeleri ve tezgah üzeri temizlenerek bir sonraki kullanıma hazır hale getirilmelidir. Kişisel temizliğe dikkat etmeli, yiyeceklerle meşgul iken eller eller düzenli aralıklarla yıkamalı, kıyafetler temiz tutulmalı ve değiştirilmek üzere önlük kullanılmalı, yiyeceklerin bulunduğu yerlerde sigara içmemelidir.”