Trafik kazalarının yıllık maliyeti 4 milyar dolar

Türkiye’de son aylarda gündemden düşmeyen ve konuyla ilgili yeni yasal düzenlemelerin hazırlandığı Zorunlu Trafik Sigortası’ndaki prim artışları, sigortalılık oranlarının azalmasına neden oldu. Ancak uzmanlar eleştirilen trafik sigortası primlerinin olası kazalarda ödenecek binlerce liralık tazminatta öneminin ortaya çıktığını belirtiyor.

Yaşar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Banu Özgürel, ülkemizde yılda 1 milyonun üzerinde trafik kazası meydana geldiğini, bu kazalarda binlerce kişi yaşamını yitirirken 10 binlerce kişinin de yaralandığını belirterek kazaların yıllık 4 milyar dolar zarara neden olduğunu vurguladı. Yaşanan prim artışlarının vatandaşların tepkisine neden olduğunu, ancak yaşanan prim artışlarına karşın şirketlerin zararının sürdüğünü belirten Yrd. Doç. Dr. Banu Özgürel, “2015 yılına baktığımızda, toplanan prim miktarı 6 milyar 560 milyon 850 bin TL. 1 milyon 216 bin 398 kişiye 4 milyar 37 milyon 448 bin lira tazminat ödenmiş. Ancak işlemleri süren muallak tazminat miktarı da 4 milyar 335 milyon 202 bin lira olarak karşımıza çıkıyor. 6,5 milyar lira prim toplayan şirketlerin tazminat miktarları bu iki kalem hesaplandığında 8,4 milyarı buluyor. Yani sektörün zararı ortada” diye konuştu.

Yaşar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Banu Özgürel, sigorta yaptırmayan vatandaşları uyararak, “Her ne kadar zam gelmiş olsa da sektörün zararı ve ödediği tazminatı düşündüğümüzde, trafik sigortası hala ucuz. Ben kesinlikle yaptırırım. Çünkü herhangi bir kaza durumunda, yalnızca maddi hasarda araç başına 31 bin TL, sakatlık ve ölüm halinde ise 1 milyon 550 bin TL’ye kadar karşı tarafa ödemek zorunda kalabileceğim maddi ve manevi tazminatı cebimden ödeyeceğime bu ayın prim ortalaması olan 654 lirayı ödeyerek bu dertten kurtulurum” dedi.

Yaşar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Banu Özgürel, trafik sigortası yaptırmayan vatandaşları uyardı.
Yaşar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Banu Özgürel, trafik sigortası yaptırmayan vatandaşları uyardı.

KURALLARA UYAN, DİKKATLİ OLAN KAZANIYOR

Prim miktarlarındaki artışın bu zarar nedeniyle yaşandığını kaydeden Özgürel, “Öncelikle şunu belirtmekte fayda var. Zorunlu Trafik Sigortası karşı tarafın zararını karşılar, kasko ise sizin zararınızı karşılar. Yani kasko ile trafik sigortası birbirini tamamlar. Kaza durumunda cebinizden hiç para çıkmamasını istiyorsanız her iki sigortayı da yaptırmakta fayda var. Son dönemde, trafik sigortası oldukça gündemde, çünkü ciddi anlamda bir prim zammı gerçekleşti. Ancak şu var ki siz kaza yapan bir sürücü değilseniz, yani hasarsız bir araca sahip ve dikkatli bir sürücüyseniz sizin trafik sigortası primlerinize yapılan zam yüzde 18,84. Yani hasarlı taşıt sürücülerinin karşılaştığı yüzde 100’ün üstünde artış değil. Burada kuralara uyanlar ve dikkatli olanlar korunmakta. Trafik sigortalarında tarife basamakları var. Bu tarife basamaklarının 1. basamağının dışında kalan diğer tüm basamaklar için prim artışı yüzde 100’ün üzerinde. Ayrıca yapılması planlanan yasal düzenleme ile de yüzde 100 kusurlu olan kişilere tazminat ödemesi yapılmaması planlanıyor. Bu durumda kurallara uymak ve dikkatli bir sürücü olmak bu anlamda çok önem kazanıyor” dedi.

SİGORTA YAPTIRAN SAYISI DÜŞÜYOR

Son zamanlarda bu konu hakkında her gün bir gelişme olduğunu ifade eden Yrd. Doç. Dr. Özgürel, “Hatta kasko ile trafik sigortalarının birleştirilmesi gündeme geldi. Ancak rakamlara bakacak olursak 2015 yılı Ocak ayında 1 milyon 483 bin 898 yazılan poliçe varken 2016 yılının Ocak ayında düşüş var ve 1 milyon 458 bin 199 adet poliçe yazılmış. Trafiğe çıkan yeni araç sayısı düşünüldüğünde bu sayının çok daha fazla olması beklenirdi. Benzer durum Şubat ayı verilerinde de görünüyor. 2015 yılının Şubat ayında 2 milyon 812 bin 695 adet yazılan poliçe varken 2016 Şubat ayında 29 gün olmasına karşın çok küçük bir artışla 2 milyon 820 bin 314 yazılan poliçe var. Prim miktarları ise 2 kata yakın artmış. Bu Mart ayında da prim miktarı 2 kat artarken yazılan poliçe sayısı 24. günde geçen yılı yakalamış değil” diyerek azalışa dikkat çekti.

SEKTÖRDE ZARAR SÜRÜYOR

Zamlara karşın sektördeki zararın sürdüğünü örnekle anlatan Özgürel, “Ocak 2016’da, 1 milyon 458 bin 199 kişi sigorta yaptı ve bu sigortadan elde edilen prim geliri ise 861 milyon 216 bin TL. Yine bu ay içinde yalnızca emniyet güçlerinin müdahale ettiği toplam 30 bin 795 kaza gerçekleşmiş. Bu rakamlara tarafların arasında anlaşarak tutanak tuttuğu kazalar dahil değil. Eğer bu kazaya karışan tarafların hepsinin Zorunlu Trafik Sigortası olduğunu varsayarsak, her biri taşıt için yaklaşık 31 bin TL maddi tazminat ödendiğini düşünürsek bile trafik sigortası tarafından tazminat olarak taraflara toplam olarak 954 milyon 645 bin lira ödenmiş oluyor. Şu koşullar altında bile daha ilk aydan trafik sigortası yüzde 100’ün üstündeki zamma rağmen zarar yazmaya başladı. Her ne kadar prim zammı dikkat çekse de teminatlara yapılan zamlar da paralelinde gerçekleşti. Örneğin, 2015 yılında araç başına maddi hasar için 29 bin lira ödenirken bu yıl 31 bin lira olarak düzenlenmiş. Ölüm ve sakatlık halinde ise toplam 1 milyon 550 bin TL’ye kadar tazminat ödenebiliyor. Bu da bu ayın ortalaması 654 lira olan trafik sigortası ile ne kadar bir riskten kurtulduğumuzun rakamları” dedi.

Sigorta şirketlerinin ve acentelerin de durumdan şikayetçi olduğunu hatırlatan Yrd. Doç. Dr. Banu Özgürel, “Bir de bu ürünü satan taraf olan aracıların isyanı var. Yüksek prim nedeniyle satış yapamadıklarını ve primlerin düşmesini istediklerini belirtiyorlar. Ancak yaşanan zarar nedeniyle ekonomik koşullar buna izin vermiyor. Bu işin aktüeryal ve istatistiksel oluru var. Bunlar göz ardı edilirse de ileride bu konuda değil yüzde 100, çok daha fazla zam yapılmak zorunda kalınacak. Her ne kadar yüzde 100 zam gelmiş olsa da trafik sigortası mevcut tablo ve ödenen tazminatlar dikkate alındığında hala ucuz.” diye konuştu.

SİGORTASIZLIK ORANLARI

2016 Ocak verilerine göre, sigortasızlık oranı en yüksek olan taşıt yüzde 62,27 ile motosiklette. Traktörlerde oran yüzde 40’ı aşıyor. Otobüste sigortasızlık yüzde 24,18’ken, kamyonda yüzde 20,72. Otomobilde ise oran yüzde 8,99. İllerde sigortasızlık oranında ise ilk 10 değişmiyor. Şanlıurfa, Kars, Afyon, Karaman, Ardahan, Manisa, Niğde, Kilis, Burdur ve  Çanakkale ilk 10 ili oluşturuyor. Şanlıurfa’da sigortasızlık oranı yüzde 36,76’ya çıkmış durumda. En fazla sigorta yaptıran iller ise İstanbul, Bingöl ve Trabzon. İstanbul’da araçların yüzde 91,58’i sigortalı, Ankara’da bu rakam 87,28, İzmir’de ise 77,52.