Televizyonla erken yaşlarda tanışan çocukların gelecekte problem çözme, zaman kullanımı, davranış ve duyguları düzenleme gibi yönetici işlev becerilerinde düşük performans sergiledikleri ortaya çıktı. Televizyonun, çocukların hem sosyal ilişkisini hem de okul ortamındaki başarısını tehdit ettiğini savunan Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Elif Durgel Jagtap, ailelerin çocuklarını mümkün olduğunca ileri yaşlarda başlayarak ve az sürelerle televizyon izlemelerini sağlamaları gerektiğini söyledi.
DİKKATİ DAĞILIYOR, ZAMANI KULLANAMIYOR
Gelişim psikolojisi alanındaki önemli bilimsel dergilerden Developmental Psychology tarafından yayımlanan çalışmaya göre 3-6 yaş arası çocukların ne kadar süre ile televizyon izledikleri yönetici işlev becerilerini doğrudan etkiliyor. Çalışmayı değerlendiren Yrd. Doç. Dr. Elif Durgel Jagtap, “Yönetici işlevler; planlama yapma, problem çözme, strateji geliştirme, geçmişle geleceği ilişkilendirme, dikkati sağlama, zaman kullanımı, davranış ve duyguları düzenleme gibi önemli bilişsel becerilerden sorumludur. Yapılan çalışmalar erken çocukluktaki televizyonlu hayatın yönetici işlevlerin gelişimini yavaşlattığını ortaya koymuştur” dedi.
KALİTELİ ZAMAN GEÇİRMEKTEN ALI KOYUYOR
Televizyonlu hayatın çocukların yönetici işlev becerilerini nasıl yavaşlattığını anlatan Jagtap şu bilgileri verdi:
“Görüntülerin hızla değiştiği programlar çocuğa gördüklerini anlamlandırma, bilgiyi beyinde işleme fırsatı tanımazlar. Ayrıca araya giren reklamlar çocuğun dikkatini dağıtır ve onu yorar. Uzun dönemde çocuk sebat, planlama, dikkat gerektiren aktivitelerde geriler. Aktif olarak izlenmese de geri planda açık olan televizyon ise çocuğa gürültülü, dikkat dağıtıcı, kaotik bir ortam hazırlar. Çocuklar o anda oyun da oynasa dikkatleri bölünür. Ayrıca geri planda çalışan televizyon anne ve babaları da çocukla kaliteli zaman geçirmekten alı koyabilir. Beynin hızla geliştiği kritik dönemlerde çocukların çok uyanık ve değişime açık olduğu anlarda televizyon onların gelişimini yavaşlatabilir. Öyleyse çocuklarımızı televizyonla tanıştırmak için acele etmemeliyiz. Bebeklik döneminde çocukların televizyondan uzak tutulması çok önemli görünüyor. Çocukların mümkün olduğunca ileri yaşlarda başlayarak ve az sürelerle televizyon izlemelerini sağlamak gerekiyor. Bunu yaparken de izlenilen program konusunda seçici olmak, kaliteli, reklamsız programları tercih etmek ön plana çıkıyor.”
ÇOCUKLAR İÇİN HANGİ TÜR PROGRAMLAR SEÇİLMELİ
–Eğitici çizgi film adı altındaki birçok yapımı izlemek çocukların düşük yönetici işlevleri ile bağlantılı.
-Yüksek kaliteli, iyi hazırlanmış, hikayeyi bölmeden anlatan, arada reklam olmadan yayınlanan programları içeren eğitici kanalları izleyen çocuklar ise daha iyi yönetici işlev becerileri sergiliyorlar.